Ten wielkopolski specjał dobrze znany już w XIX stuleciu, chociaż pewne przesłanki wskazują, że była wyrabiana już w czasach piastowskich. Kojarzony jest przede wszystkim z wielkanocnym stołem świątecznym, jednak ostatnio bywa coraz częściej spożywany także w pozostałe dni roku.
Latem 2017 roku Kiełbasa Biała Parzona Wielkopolska została zarejestrowana, jako produkt posiadający Chronione Oznaczenie Geograficzne. Według tego dokumentu tylko kiełbasa produkowana zgodnie z precyzyjnie opisaną recepturą i technologią na dokładnie określonym obszarze geograficznym kraju (Województwo Wielkopolskie oraz kilka powiatów z dwóch sąsiednich województw) ma prawo być nazywana kiełbasą białą parzoną wielkopolską.
Zgodnie z określonymi normami, kiełbasa powinna mieć ok. 10-12 centymetrów długości i średnicę do 3,3 centymetrów. Wytwarzana jest wyłącznie z mięsa wieprzowego, wykrawanego w ciągu 48-72 godzin po uboju (co oznacza w praktyce, że musi być to mięso z Polski), średnio rozdrobnionego, uzyskiwanego z wykrawanych szynek i łopatek. Mięso I klasy musi stanowić 70% ogólnej masy, II klasy 20% a III klasy tylko 10%. Mięso użyte do produkcji jest niepeklowane, co nadaje charakterystyczny "biały" kolor. Znakiem rozpoznawczym jest zawartość majeranku - nie mniejsza niż 0,3 kg na 100 kg mięsa. Pozostałe przyprawy to: sól warzona, świeżo starty czosnek i świeżo zmielony pieprz czarny. Daje to niezwykłą kompozycję smakowo-aromatyczną, a także wizualną, nieporównywalną z żadną inną z kiełbas tego typu.
Obecnie (dane na dzień 23 marca 2021 roku) prawo produkowania kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej posiada 8 firm posiadających certyfikat:
- Zakład Mięsny sp.j. Konarczak z Pogorzeli,
- Zakłady Mięsne Szajek sp. z o.o., sp. kom. z Granowa,
- Zakłady Mięsne Mielczarek sp. z o.o., sp. kom. z Komornik,
- Zakłady Przetwórstwa Mięsnego Dworecki sp. j. z Chojna,
- WALDI Zakłady Mięsne sp. z o.o., sp. kom z Grodziska Wielkopolskiego,
- AGRO-HANDEL Sp. z o.o. z Krzywinia,
- Zakłady Mięsne WIWA A.J. Wróblewscy Sp. Jawna z Dopiewa,
- Rzeźnictwo Zyguła Zbąszynek sp. z o.o., sp. kom ze Zbąszynka.
RB