- To, ile do tej pory udało się zrobić dzięki środkom ze Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, pokazuje, że potrafimy to robić skutecznie nawet, gdy okoliczności nie są sprzyjające. Mam tu na myśli, chociażby wojnę Rosji z Ukrainą czy inflację. Z ZIT zrealizowano m.in. przebudowę ronda Rataje, Wartostradę, z której korzysta tysiące poznaniaków czy wiadukt i węzeł przy ul. Grunwaldzkiej, którego budowa dobiega właśnie końca - mówił Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. - Projekty, które teraz będziemy chcieli robić, zakładają jeszcze większą integrację w ramach metropolii, m.in. w zakresie transportu. Pokazaliśmy już, że potrafimy się porozumiewać i wspólnie finansować różne projekty.
- Wypłata środków, co do których się dzisiaj porozumiewamy, zależy od tego, czy nastąpi refleksja wyborców i rządzących. Na dzisiaj bowiem idziemy bowiem prostą drogą, by nie tylko środki z Krajowego Planu Odbudowy, ale środki strukturalne, ujęte w budżecie unijnym, nie zostały udostępnione Polsce łamiącej praworządność - zaznaczał Marek Woźniak, marszałek województwa. - Póki co uważamy jednak, że mamy prawo te środki zadeklarować, zakontraktować i niedługo będą one realnie dostępne dla wszystkich beneficjentów. Nie wyobrażam sobie innej sytuacji. Podpisujemy to porozumienie w dobrej wierze, aczkolwiek z mocnym znakiem zapytania.
Porozumienie podpisano pomiędzy Zarządem Województwa Wielkopolskiego reprezentowanym przez Marka Woźniaka - marszałka województwa, a Stowarzyszeniem Metropolia Poznań, którego przewodniczącym jest Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. Ma ono na celu określenie zasad współpracy pomiędzy instytucją zarządzającą funduszami europejskimi w Wielkopolsce w latach 2021-2027 a związkiem ZIT w ramach realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.
"Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania na lata 2021-2027" została opracowana przez Związek ZIT i w sierpniu tego roku jako pierwsza w Wielkopolsce i jedna z pierwszych w kraju została pozytywnie zaopiniowana przez IZ FEW (Urząd Marszałkowski) i Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
W obecnej perspektywie finansowej w ramach ZIT kontynuowane będą działania mające na celu wspieranie transportu niskoemisyjnego poprzez rozbudowę (uzupełnienie) systemu węzłów przesiadkowych w Metropolii Poznań, które integrować będą transport indywidualny ze zbiorowym. Istotna będzie również realizacja inwestycji rowerowych, jak tworzenie ścieżek i parkingów P&R przy węzłach przesiadkowych, co ma sprzyjać integracji transportu zbiorowego z rowerowym. Na wspieranie mobilności miejskiej przeznaczona została połowa środków z ZIT.
Pół miliarda dla Poznania
Poznań otrzyma m.in. 9 mln euro na rozbudowę i unowocześnienie systemu PEKA oraz część z 58 milionów euro (w tej kwocie jest dofinansowanie podobnych inwestycji na terenie metropolii) na rozbudowę układu dróg pieszo-rowerowych wspólnie z Czerwonakiem i Dopiewem.
W przypadku systemu PEKA celem jest zwiększenie oferty w zakresie e-usług dotyczących transportu publicznego poprzez uruchomienie innowacyjnych rozwiązań w systemie płatności za bilety komunikacji publicznej. W ramach przedsięwzięcia przewidziany jest m.in. zakup i montaż nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych (systemy obsługi transakcji płatności oraz informacji pasażerskiej, serwery i oprogramowanie) oraz urządzeń (nowe kasowniki i komputery pokładowe we wszystkich pojazdach komunikacji miejskiej), co pozwoli na wprowadzenie opartego na zaawansowanej technologii systemu płatności za przejazdy środkami komunikacji publicznej. Jednym z celów projektu jest także zapewnienie możliwości współpracy oraz integracji systemu PEKA na obszarze Metropolii Poznań z uwzględnieniem systemów taryfowych innych organizatorów transportu publicznego.
Nowym i jednocześnie bardzo ważnym obszarem, na który przeznaczono dużą część pieniędzy z ZIT jest adaptacja do zmian klimatu. W ramach tego działania podejmowane będą wielowymiarowe działania ukierunkowane na ochronę zasobów wodnych w związku z narastającymi i coraz bardziej wyczuwalnymi zmianami klimatycznymi. Są to m.in. wsparcie retencji wodnej i gospodarowania wodami opadowymi; rozwój i poprawa zielono-niebieskiej infrastruktury, w tym zielonych korytarzy ułatwiających przewietrzanie obszarów zurbanizowanych oraz parków; rozszczelnianiu powierzchni miast (m.in. parki, ogrody botaniczne, ogrody deszczowe, parki kieszonkowe). Dofinansowanie dla całej Metropolii to ponad 25,5 mln euro.
Kwota środków przeznaczonych na finansowanie projektów w ramach ZIT MOF (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym) Poznania w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Wielkopolski na lata 2021-2027 (następca WRPO) wynosi łącznie 118, 6 mln EUR (ok. 550 mln zł).
Dodatkowo w ramach programu FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027) dla MOF Poznania wydzielono kwotę 450 mln zł dotacji na projekty publicznego transportu miejskiego.
Miasto Poznań zgłosiło tutaj trzy projekty i w wyniku pozytywnego zaopiniowania Strategii ZIT zostały one wpisane na listę projektów pozakonkursowych FEnIKS. 228,4 mln zł zostanie przeznaczonych na budowę II etapu trasy tramwajowej na Naramowice (od Wilczaka do skrzyżowania ulic Małe Garbary, Estkowskiego i Garbary). 150 mln zł dofinansowania zyska budowa węzłów przesiadkowych w rejonie stacji kolejowych na terenie Poznania w związku z rozwojem obwodnicy towarowej jako etap rozwoju Szybkiej Kolei Miejskiej: Poznań Starołęka, Poznań Franowo, Poznań Kobylepole, Poznań Zieliniec, Poznań Koziegłowy, Poznań Naramowice, Poznań Piątkowo, Swarzędz Nowa Wieś, Poznań Suchy Las. Wreszcie dzięki 71,6 mln zł zostanie dokończona inwestycja Program Centrum - etap II, czyli budowa trasy tramwajowej wraz z uspokojeniem ruchu samochodowego w ulicy Ratajczaka.
Co to są ZITy i co dzięki nim powstało?
W Poznaniu dzięki dofinansowaniu z ramach ZIT nastąpiła korekta funkcjonowania układu komunikacyjnego w rejonie ronda Rataje, powstały parkingi Park&Ride i Wartostrada oraz kończy się budowa węzła Grunwaldzka na granicy Poznania i gminy Komorniki. Na terenie metropolii m.in. przebudowano węzły przesiadkowe przy dworcach, powstały ścieżki pieszo-rowerowe czy odnowiono budynki szkolne.
ZIT, czyli Zintegrowane Inwestycje Terytorialneto forma współpracy samorządów współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich. Przy ich pomocy jednostki samorządu terytorialnego miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie realizują wspólne cele i wskazują przedsięwzięcia, łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Taka formuła umożliwia wyjście poza sztywne granice administracyjne samorządów, co przekłada się na większe oddziaływanie realizowanych wspólnie przedsięwzięć.
Więcej o Zintegrowanych Inwestycjach Transportowych na stronie Metropolii Poznań.
RB