Dzieci, których rodzice nie mogli zapewnić im odpowiedniej opieki, powinny trafić do rodzin zastępczych. Jest ich jednak zdecydowanie za mało - dlatego Miasto proponuje im dodatkowe wsparcie.

- Przybywa dzieci, które potrzebują rodzinnej pieczy zastępczej. To m.in. efekt wzmożonych działań interwencyjnych, których celem jest ochrona najmłodszych przed przemocą i zaniedbaniem - mówi Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta Poznania. Miasto prowadzi kampanie społeczne, promujące rodzicielstwo zastępcze, ale niestety rodziców zastępczych wciąż brakuje. Dlatego zdecydowaliśmy, że potrzebna jest nowa, bogatsza oferta świadczeń. Chcemy w ten sposób zachęcić do rodzicielstwa zastępczego te osoby, których wymiar ekonomiczny zadania może niepokoić.

Nowe pakiety dla zawodowych rodzin zastępczych

W Poznaniu obecnie funkcjonuje 18 placówek opiekuńczo wychowawczych - czyli domów dla dzieci. Działa też 391 rodzin zastępczych, większość z nich to rodziny spokrewnione - tworzą je krewni dziecka, które potrzebuje pomocy - a także niezawodowe, które są dalszą rodziną lub kimś obcym.

Są też jednak rodziny zastępcze zawodowe - w Poznaniu jest ich niestety tylko 24. To forma opieki, która działa na mocy umowy z Miastem. Polega na tym, że jeden z rodziców rezygnuje z pracy etatowej, aby w pełni poświęcić się wychowywaniu dzieci. Otrzymuje za to wynagrodzenie. Rodziny zawodowe mogą być specjalistyczne - wówczas podejmują się opieki np. nad dziećmi z niepełnosprawnościami. Mogą też pełnić funkcję pogotowia rodzinnego, tu trafiają najmłodsze dzieci - umieszczane są w nich na czas potrzebny do ustabilizowania ich sytuacji życiowej. W stolicy Wielkopolski działa 7 takich rodzin.

- Potrzebujemy więcej rodzin zastępczych każdego typu, ale rodziny zawodowe są dla naprawdę bezcenną pomocą dla dzieci - mówi Magdalena Pietrusik-Adamska, dyrektorka Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UMP. - To właśnie do nich trafiają dzieci, które potrzebują natychmiastowej pomocy. W ubiegłym roku ruszyliśmy z największą od lat kampanią społeczną dotyczącą pieczy zastępczej. Widzimy już jej rezultaty i planujemy kolejne działania, które będą popularyzowały rodzicielstwo zastępcze. Aktywnie współpracujemy również z rządem, by wypracować aktualnie pilnie potrzebne rozwiązania w obszarze pieczy zastępczej.

Dlatego Miasto poszerza ofertę dla zawodowych rodzin zastępczych, oferując im trzy zupełnie nowe rozwiązania. To pakiet medyczny, sportowo-kulturalny oraz wsparcie mieszkaniowe.

• Pakiet medyczny pozwala rodzinom otrzymać do 2500 zł miesięcznie na potrzebną diagnostykę, opiekę lekarską z wizytami domowymi, opiekę stomatologiczną, fizjoterapeutyczną lub rehabilitacyjną.
• Dzięki pakietowi sportowo-kulturalnemu mogą one otrzymać również do 1000 zł na aktywności związane ze sportem, rekreacją i rozrywką, co umożliwia rozwijanie pasji i zainteresowań dzieci. To pieniądze, które można np. wykorzystać na wizytę w kinie, teatrze czy na basenie.
• Rodziny mogą też dostać wsparcie na utrzymanie mieszkania lub domu, w którym mieszkają - czyli pieniądze na opłaty za czynsz, najem, prąd, wodę, gaz, usługi telekomunikacyjne i inne. Ustawowo takie wsparcie przysługuje rodzinom z czwórką dzieci, ale w Poznaniu taką pomoc dostaną także rodziny z trójką podopiecznych.

Wsparcie prawne, psychologiczne, finansowe

- Rodziny zastępcze wspieramy także finansowo. Obligatoryjnie otrzymują pieniądze na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dodatek w przypadku dziecka z niepełnosprawnością, zatrudnienie rodziny pomocowej na czas wypoczynku zastępczej w wymiarze do 30 dni w ciągu roku - podkreśla Anna Krakowska, dyrektorka Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. - Poza świadczeniami obligatoryjnymi, w Poznaniu rodzice zastępczy mogą liczyć m.in. na jednorazowe pokrycie kosztów związanych z przyjęciem dziecka, dofinansowanie do wypoczynku dziecka, pokrycie kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych. Ponadto zawodowe rodziny zastępcze otrzymują wynagrodzenia i dodatki.

Wszystkie rodziny zastępcze mogą liczyć na pomoc koordynatora. To osoba, która utrzymuje stały kontakt z opiekunami, odwiedza ich i doradza, wskazuje możliwe rozwiązania i wspiera w przygotowaniu planu pomocy dziecku. Rodzice zastępczy mogą też skorzystać ze wsparcia rodziny pomocowej, która zaopiekuje się dziećmi podczas urlopu, udziału w szkoleniu czy pobytu w szpitalu. W szczególnych przypadkach Miasto może nawet zatrudnić dla rodziny zastępczej osobę do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich.

Porady prawne - to wsparcie może być ważne, gdy trzeba uregulować kontakty z rodzicami biologicznymi. Przydaje się też w procesie usamodzielniania się wychowanków. Do dyspozycji rodziców zastępczych jest również pokój monitorowanych spotkań dzieci z rodzicami biologicznymi.

Niezwykle ważne jest też wsparcie psychologiczno-terapeutyczne - rodzice zastępczy oraz dzieci mogą korzystać z pomocy pedagoga, psychologa, terapeuty, logopedy lub innego specjalisty, którego potrzebują. Mogą też brać udział w zajęciach w formie stacjonarnej i online - od szkolenia dla kandydatów, poprzez kursy podnoszące kompetencje wychowawcze czy dotyczące pracy z dziećmi z niepełnosprawnościami.

Dzieci i młodzież z pieczy zastępczej mogą też korzystać z bezpłatnej komunikacji miejskiej oraz Karty Rodziny Dużej.

Jak zostać rodzicem zastępczym ?

Są trzy typy rodzin zastępczych: spokrewnione (dziadkowie i starsze rodzeństwo dzieci), niezawodowe (dalsi krewni i osoby obce, które otrzymują odpowiednie świadczenie na opiekę nad dziećmi i ich potrzeby) oraz zawodowe. Te ostatnie to osoby obce dzieciom, które otrzymują wynagrodzenie za opiekę nad nimi - dzięki czemu mogą zrezygnować z pracy zarobkowej i zaopiekować się nawet kilkorgiem dzieci.

Po wstępnej kwalifikacji kandydaci na rodziców zastępczych przechodzą przez proces szkoleniowy, nabywają wiedzy, umiejętności i kwalifikacji. Formę szkolenia dopasowujemy do kandydatów. Podczas spotkań swoją wiedzą dzielą się doświadczeni specjaliści.
Rodzicem zastępczym może zostać małżeństwo, para lub osoba żyjąca samodzielnie, także senior lub seniorka. Kandydat musi ukończyć szkolenie, w Poznaniu organizuje je Centrum Wspierania Rodzin "Swoboda"

- W całym 2023 w Poznaniu zgłosiło się do nas 38 osób zainteresowanych przyjęciem dzieci do swoich domów, by stworzyć dla nich rodziny zastępcze - mówi Agnieszka Ugorek-Macka, zastępczyni dyrektorki CWR "Swoboda". - Optymistyczne jest to, że w tym roku tylko do maja pojawiło się kolejnych 41 chętnych. To duży wzrost, ale potrzeby są jeszcze większe. Zwiększyliśmy dostępność takich szkoleń i obecnie realizowane są one także hybrydowo stacjonarnie i w formule online. Stale rozwijamy również ofertę wsparcia dla już aktywnych rodziców zastępczych, by z trudnościami mogli sobie dobrze radzić.

Każdego roku w Poznaniu średnio ok. 120 dzieci jest odbieranych ze środowisk, w których doznają krzywdy. Tylko 1/4 spośród nich udaje się powrócić do rodziców. Pozostałe czekają na kogoś, kto je przyjmie pod swój dach i okaże im serce - na swoich rodziców zastępczych.

Najbliższe spotkanie dla wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się więcej na temat rodzicielstwa zastępczego, odbędzie się 29 maja na Cytadeli w godz. 16 - 19. Każdego dnia można też zadzwonić do Centrum Wspierania Rodzin "Swoboda" - tel. 61 648 60 49. Więcej informacji na stronie poznan.pl.

AW