Wizyta w urzędzie miasta jest częścią szkolenia psa. Po jego ukończeniu i zdanym egzaminie zwierzak będzie pomagał w codziennym życiu osobom, które tego potrzebują. 

Polskie prawo wyróżnia cztery kategorie psów asystujących. Przewodnik osoby niewidomej lub niedowidzącej pozwala jej omijać przeszkody i bezpiecznie się poruszać. Zwierzę, które jest asystentem osoby z niepełnosprawnością ruchową, potrafi np. zapalić światło czy podać telefon komórkowy. Pies sygnalizujący osoby głuchej lub niedosłyszącej wytrenowany jest tak, by pomóc swojemu właścicielowi zwracać uwagę na dźwięki - np. dzwonka do drzwi i alarmu. Są też czworonogi, które sygnalizują zbliżający się epizod choroby, np. epilepsji czy ataków paniki i potrafią wezwać pomoc w razie potrzeby.

- Większośc ludzi przyzwyczaiła się już do widoku osoby niewidomej z psem-przewodnikiem - mówi Irena Semmler, prezes Fundacji na rzecz Osób Niewidomych Labrador Pies Przewodnik z Poznania. - Zwierzęta sygnalizujące atak choroby nadal mogą jednak budzić zdziwienie. Nie ma w tym nic dziwnego: u właścicieli tych zwierząt na pierwszy rzut oka nie widać problemów ze zdrowiem. Dlatego trzeba pamiętać, że każdy pies asystujący ma prawo wejść do budynków użyteczności publicznej. Powinien jednak mieć odpowiednie oznaczenie oraz certyfikat, wydany przez uprawnioną do tego organizację. 

Przez sale i korytarze urzędu miasta Xsaję prowadził Robert Błażejczyk, który szkoli psy asystujące przed wydaniem ich osobom z niepełnosprawnościami. 

- Poradziła sobie bardzo dobrze - przyznaje trener. - Xsaja jest już na ostatnim etapie szkolenia, więc doprowadzenie do schodów czy wskazanie, gdzie są drzwi, nie są już dla niej trudne. Każda nowa przestrzeń, a taką jest budynek urzędu, którą pies może poznać, jest dodatkowym, ważnym elementem szkolenia.

Psy asystujące to zwierzęta, które pracują, by pomagać swoim właścicielom. Dlatego ważne, by ich nie rozpraszać i nie dotykać bez pozwolenia.  

Jak wyszkolić asystenta?

Młode psy do około 14 miesiąca życia przebywają w rodzinach wolontariuszy. Ich zadaniem jest nauczenie zwierząt posłuszeństwa i szeroko rozumiana socjalizacja. Następnie czworonogi przechodzą właściwe, trwające około osiem miesięcy szkolenie specjalistyczne. Uczą się tam bardzo ważnych dla przyszłych właścicieli rzeczy: jak wskazać, gdzie są krawężniki przy wejściu i zejściu z jezdni, jak prowadzić środkiem chodnika, omijać przeszkody, znaleźć schody, drzwi czy po prostu wolne miejsce w tłumie. Ćwiczą przy tym także obojętność na zapachy, a także podnoszenie przedmiotów i oczywiście posłuszeństwo. Dokładny przebieg szkolenia zależy od tego, jaką funkcję ma pełnić pies asystujący. 

Każdy kandydat na psa asystującego musi zdać egzamin, który składa się z 3 części. Sprawdzane są takie umiejętności, jak prowadzenie po stałej trasie, prowadzenie w terenie nieznanym oraz posłuszeństwo. Zwierzaki, które przejdą test, otrzymują odpowiedni certyfikat, a następnie mogą być wydane osobom z niepełnosprawnościami.

Ułatwienia w urzędzie

Poznań ma być dostępny dla wszystkich. Dlatego urząd miasta cały czas szkoli swoich pracowników m.in. z dostępności multimediów czy savoir-vivre'u wobec osób z niepełnosprawnościami. Na szkolenia  zapraszani są także przedstawiciele organizacji pozarządowych. Urząd przygotował także Raport o zapewnieniu dostępności oraz Deklarację dostępności, która zgodnie z przepisami, jest co roku aktualizowana.

Wyjątkowym miejscem na mapie Poznania jest też Biuro Poznań Kontakt - połowa zatrudnionych tam pracowników to osoby z niepełnosprawnościami. Biuro pełni rolę miejskiego call center. Informuje o miejscu, czasie, trybie, koniecznych dokumentach czy drukach i opłatach związanych z załatwieniem sprawy w Urzędzie Miasta Poznania. Pośredniczy też w rezerwacji wizyt w urzędzie. Pracują tam także osoby znające język ukraiński, dzięki czemu mieszkający w stolicy Wielkopolski cudzoziemcy mają łatwiejszy kontakt z urzędem.

Dostępność do informacji to ważna kwestia dla osób o obniżonej sprawności. Urząd miasta zapewnia więc osobom niewidzącym możliwość korespondencji w alfabecie punktowym - adresat otrzymuje odpowiedź w alfabecie Braille'a. Miejskie strony internetowe dostosowane są do potrzeb osób niesłyszących - można tam znaleźć filmy z tłumaczem polskiego języka migowego. Natomiast dla osób o obniżonej sprawności intelektualnej tworzone są specjalne "Teksty Łatwe do Czytania". Powstały one z myślą o wszystkich, którzy mają trudności z przeczytaniem i zrozumieniem tekstów o skomplikowanej treści. Działa też miejski wortal niepelnosprawnosc.pl , który promuje działania wspierające integrację społeczną i zawodową osób z niepełnosprawnościami. 

Przestrzeń dostępna dla wszystkich

W Poznaniu od kilku lat przestrzeń publiczna jest konsekwentnie zmieniana tak, by była ona przyjazna dla osób z niepełnosprawnościami oraz o ograniczonej sprawności. Miasto wprowadziło tzw. Standardy Dostępności - czyli zbiór wytycznych, które są stosowane w planowaniu i realizowaniu nowych inwestycji lub remontów. Dzięki uniwersalnemu projektowaniu uwzględnione są potrzeby różnych grup społecznych: osób z niepełnosprawnościami, seniorów, przemieszczających się z dziećmi, z ciężkim bagażem, czy rowerzystów. 

Nad dostępnością przestrzeni miejskiej czuwa Miejska Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych, koordynatorka ds. dostępności Urzędu Miasta Poznania oraz koordynator ds. dostępności przestrzeni publicznej zatrudniony w Zarządzie Dróg Miejskich. Wraz z pełnomocniczką prezydenta miasta ds. osób z niepełnosprawnościami opiniują koncepcje i projekty inwestycji miejskich - sprawdzają, czy są dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i konsultują je z projektantami. 

W praktyce dzięki temu w Poznaniu z roku na rok przybywa niskich krawężników, ścieżek prowadzących i innych poziomych oznaczeń dla osób niewidomych; przy ulicach pojawiają się nowe ławki, a przy przejściach dla pieszych - kolejne urządzenia emitujące sygnały dźwiękowe. 

W pełni dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami są najważniejsze obiekty sportu i kultury: Stadion Miejski, Termy Maltańskie, Centrum Kultury Zamek, Teatr Nowy, Biblioteka Raczyńskich czy Brama Poznania, a także Poznański Ośrodek Specjalistycznych Usług Medycznych.

Na nowej linii tramwajowej na Naramowice po raz pierwszy w kraju zamontowano na przystankach urządzenia naprowadzające dla osób niewidomych - Totupoint. Cała baza tych niezwykle potrzebnych urządzeń na terenie Poznania znajduje się w linku: totupoint.pl/.

Jest ich 187, rozmieszczone są m.in. w budynkach urzędu miasta, uczelni, przy makietach dla osób niewidomych i w instytucjach kultury.

Stolica Wielkopolski była też pierwszym dużym miastem, które masowo zaczęło kupować nowoczesny niskopodłogowy tabor autobusowy. Obecnie wszystkie autobusy jeżdżące liniowo są niskopodłogowe. 

Poznań dofinansowuje działalność warsztatów terapii zajęciowej i pomaga osobom z niepełnosprawnością w dostępie do sprzętu i turnusów rehabilitacyjnych. Działa też program "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" - który zapewnia tej grupie społecznej warunki do rozwoju, nauki, pracy i uczestnictwa w kulturze. Miasto wspiera również członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami.

AW