- W tej chwili nadzorujemy pracę 450 opiekunów tymczasowych, którzy wspierają około 510 dzieci z Ukrainy - mówi Anna Krakowska, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. 

Koordynatorzy opieki tymczasowej i pieczy zastępczej

Zgodnie z obowiązującym prawem nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekuna tymczasowego sprawuje ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług społecznych. W projekt UNICEF zostało zaangażowanych 6 koordynatorów, których zadaniem jest wspieranie i monitorowanie opiekunów tymczasowych i rodzin zastępczych. 

Koordynator odpowiada między innymi za:

• zaplanowanie działań, mających na celu poprawę funkcjonowania opiekuna tymczasowego i dziecka, będącego pod jego opieką;
• zaplanowanie wsparcia finansowego;
• wsparcie w dostępie do specjalistycznej pomocy, w tym psychologicznej, rehabilitacyjnej, reedukacyjnej;
• współpracę z innymi instytucjami i osobami, pracującymi z rodziną;
• pomoc w integracji z lokalną społecznością;
• monitorowanie zaplanowanych działań. 

Wsparcie finansowe

- W pierwszej kolejności zależy nam na udzieleniu wsparcia finansowego, które wynosi 500 złotych miesięcznie na każde dziecko - zaznacza Piotr Czajka, zastępca dyrektora MOPR. I dodaje, że opiekun tymczasowy jest zobowiązany do rozliczenia się z otrzymanych pieniędzy.

Wsparcie finansowe może być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb dzieci:

• wyżywienie, zakup odzieży, środków higieny osobistej;
• pokrycie wydatków związanych ze stanem zdrowia dziecka, w tym na zakup leków, pokrycie kosztów rehabilitacji, konsultacji medycznych;
• zapewnienie schronienia, w tym opłacenie czynszu, opłat za media, zakup niezbędnych sprzętów;
• pokrycie wydatków związanych z edukacją (podręczniki, pomoce dydaktyczne, przybory szkolne);
• rekreacja, wypoczynek, kultura (wejściówki np. na basen, bilety do kina czy muzeum).

W przypadku udokumentowanego zdarzenia losowego, które wiąże się z dodatkowymi wydatkami, opiekun tymczasowy może raz w czasie trwania umowy wystąpić o zwiększenie wsparcia finansowego. 

Żyją z traumą

Wsparcie finansowe jest ważne, ale równie istotne i konieczne są inne formy pomocy. Jak twierdzą koordynatorzy, u większości dzieci i opiekunów tymczasowych występują objawy zespołu stresu pourazowego. U jednego chłopca stres doprowadził do gwałtownego ujawnienia się choroby SM (stwardnienie rozsiane). Dziecko przyjechało do Poznania samo, jego opiekunem tymczasowym została Polka. Z powodu stanu zdrowia chłopca jego matka chce przyjechać do Polski. 

Rodzice często nie mogą opuścić Ukrainy, ponieważ na przykład muszą zająć się gospodarstwem rolnym czy ciężko chorymi swoimi krewnymi. Z tego powodu powierzają swoje potomstwo zaufanym osobom. Najczęściej opiekunami małoletnich Ukraińców są babcia, dziadek, ciocia, wujek, rodzeństwo, kuzyni czy sąsiadka rodziców dziecka. Nierzadko opiekunowie tymczasowi borykają się z problemami wychowawczymi, ponieważ z uwagi na młody wiek brakuje im doświadczenia. Trudno jest sprawować opiekę rodzicielską nad dwiema 15-latkami i 18-latkiem, gdy jest się niewiele starszym od nich. Tak jest między innymi w przypadku nastoletniego rodzeństwa, którym opiekuje się 19-letnia kuzynka.

 - Zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie mogą liczyć na wsparcie naszych koordynatorów oraz specjalistyczną pomoc w ramach projektu UNICEF - zapewnia Anna Krakowska. 

Kto może zostać opiekunem tymczasowym? 

Opiekunem tymczasowym może zostać osoba, która skończyła 18 lat. Jest niekarana, posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie została pozbawiona praw rodzicielskich, nie była skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, obyczajności, z użyciem przemocy lub przestępstwo popełnione na szkodę nieletniego. 

Osoba, która faktycznie sprawuje opiekę nad małoletnim obywatelem Ukrainy, a nie jest jego rodzicem czy opiekunem prawnym, powinna wystąpić do sądu o ustanowienie opieki tymczasowej. Nie musi ona znać języka polskiego. 

Opiekun tymczasowy reprezentuje małoletniego, opiekuje się nim i jego majątkiem. 

Projekt jest finansowany z budżetu Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF). Umożliwiło to porozumienie UNICEF i Miasta Poznania, którego celem jest zagwarantowanie dzieciom, w tym uciekającym przed wojną w Ukrainie, warunków do rozwoju, dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i psychologicznej. 

UNICEF to międzynarodowa organizacja powołana przez ONZ. Jej działania skupiają się na ochronie praw dzieci dotkniętych kryzysami humanitarnymi. 

MOPR/AW